Faalangst is een veelvoorkomend probleem onder kinderen en jongeren. Faalangst kan prestaties en het welzijn van kinderen aanzienlijk beïnvloeden. Maar wat is faalangst precies? En hoe herken je dit?

Wat is faalangst?

Faalangst is de angst om te falen in situaties waarin iemand het gevoel heeft beoordeeld te worden. Deze angst kan leiden tot fysieke, emotionele en/of cognitieve reacties die de prestaties negatief beïnvloeden. Faalangst komt bijvoorbeeld voor op school, tijdens sportwedstrijden of andere situaties. Veel kinderen zijn vooral bang voor de mogelijke afwijzing die het gevolg is van hun prestatie. Soms leven kinderen in een omgeving waarbij dit daadwerkelijk gebeurt. Het kan ook zijn dat een gebeurtenis of opmerking uit het verleden de oorzaak is van deze angst.

Soorten faalangst

Er zijn verschillende soorten faalangst, elk met hun eigen kenmerken en gevolgen. De drie belangrijkste soorten zijn cognitieve, sociale en motorische faalangst. Vaak heeft een kind last van een combinatie van deze soorten.
 

1. Cognitieve faalangst

Cognitieve faalangst heeft betrekking op de angst om intellectueel te falen. Kinderen met deze vorm van faalangst maken zich zorgen over hun prestaties op school en zijn bijvoorbeeld bang om slechte cijfers te halen. Dit kan leiden tot piekeren, concentratieproblemen en vermijdingsgedrag, zoals het uitstellen van huiswerk. Soms leidt dit juist tot overmatig leren, waardoor kinderen geen tijd meer vrij houden voor leuke en ontspannende activiteiten.

Hoe herken je dit?

• Overmatig piekeren over toetsen en examens.
• Concentratieproblemen tijdens het leren of in de klas.
• Uitstelgedrag bij het maken van huiswerk of projecten.
• Te veel leren voor toetsen, waardoor er weinig tijd overblijft voor leuke en ontspannende activiteiten.

2. Sociale faalangst

Sociale faalangst betreft de angst om te falen in sociale situaties. Kinderen met deze vorm van faalangst zijn bang voor negatieve beoordelingen van anderen. Dit kan zich uiten in verlegenheid, teruggetrokken gedrag, het vermijden van sociale interacties of juist clownesk gedrag.

Hoe herken je dit?

• Verlegenheid en teruggetrokken gedrag in de klas.
• Moeite met het aangaan van nieuwe vriendschappen.
• Angst voor het houden van een spreekbeurt of boekbespreking.
• Geen vragen durven stellen aan de leerkracht.
• (Te) veel grapjes maken, wat leidt tot straf.

3. Motorische faalangst

Motorische faalangst heeft betrekking op de angst om te falen in fysieke of motorische taken. Kinderen met deze vorm van faalangst zijn bang om slecht te presteren bij sportieve activiteiten of handvaardigheid. Dit kan leiden tot een gebrek aan deelname aan sport en lichamelijke oefeningen.

Hoe herken je dit?

• Vermijden van sportieve activiteiten en gymles.
• Onzekerheid bij het uitvoeren van motorische taken, bijvoorbeeld bij handvaardigheid of muziek.
• Overmatig focussen op mogelijke fouten tijdens fysieke activiteiten.

Conclusie

Faalangst kan een grote impact hebben op het welzijn en de prestaties van kinderen. Door de verschillende soorten faalangst te herkennen, is het gedrag te begrijpen en zijn kinderen te helpen hun angst te overwinnen, zodat ze weer in hun kracht komen te staan.

Wat kan je doen?

Herken je faalangst bij je kind en wil je weten wat je als ouder kunt doen om hem/haar hierbij te ondersteunen? Klik dan hier. Heb je het gevoel dat jouw kind meer hulp nodig heeft? Neem contact met mij op om te kijken wat ik voor jullie kan betekenen.