Zoals in het artikel ‘Executieve functies bij kinderen: wat zijn het en waarom zijn ze zo belangrijk?’ te lezen is, bestaan er verschillende executieve functies. Sommige van deze functies, zoals taakinitiatie en cognitieve flexibiliteit, zijn belangrijk in het dagelijkse gezinsleven. Hoe frustrerend kan het zijn als je voor de tiende keer moet vragen of de afwasmachine uitgeruimd kan worden of de zoveelste huilbui moet doorstaan wanneer de dag anders loopt dan verwacht? Wat kun je als ouder doen om je kind te helpen bij het ontwikkelen van zijn/haar executieve functies?

Doelen van het versterken van executieve functies

Het versterken van executieve functies heeft twee doelen:

1. Korte-termijn: hulp bieden waardoor het kind leert omgaan met de taken uit het dagelijks leven.
2. Lange-termijn: het ontwikkelen van vaardigheden waardoor het kind zichzelf kan sturen.

Als ouder speel je een grote rol bij het werken aan het eerste doel. Met de hulp die je biedt, verlicht je de druk op de executieve functies van het kind. Het is belangrijk om het kind net zo lang te helpen totdat het een succeservaring opdoet.

Tips voor het gezin

• Geef structuur: creëer een voorspelbare omgeving. Maak gebruik van gezinsafspraken en beperk uitzonderingen. Maak duidelijk wat de verwachtingen zijn en welke steun een kind kan verwachten. Kinderen vinden het vaak leuk om samen een weekschema te maken, waardoor bepaalde activiteiten automatismen worden.
• Verdeel taken in deeltaken: maak samen bijvoorbeeld een korte checklist. Voor jou lijkt een taak eenvoudig, maar voor kinderen met minder sterke executieve functies kan dit niet het geval zijn. Een eigen kamer opruimen lijkt een simpele opdracht, maar ga er niet vanuit dat een kind weet wat te doen. Sommige kinderen hebben genoeg aan een verbale uitleg, anderen hebben specifieke aanwijzingen nodig om te kunnen beginnen.
• Geef feedback op het proces: evalueer op positieve wijze en vermijd eigen oordelen. Zeg niet: "Ik heb het nu al zo vaak uitgelegd, je moet het nu wel kunnen," maar zeg: "Fijn dat je alle borden al op het aanrecht hebt gezet. Ik zie dat de bekers nog op tafel staan, zorg dat je bij het afruimen ook de bekers op het aanrecht zet." Benoem specifiek wat goed is gegaan en geef complimenten voor wat al gelukt is.
• Gebruik mobieltjes als hulp: wekkers instellen kan handig zijn als geheugensteuntje voor een taak of afspraak.

Ondersteuning

Heeft u het gevoel dat uw kind extra hulp nodig heeft? In mijn praktijk begeleid ik kinderen bij het verbeteren van hun executieve functies door samen met u, uw kind en eventueel met de school de problemen helder te definiëren. Vervolgens maken we samen een plan van aanpak. Neem contact met mij op om een kennismakingsgesprek in te plannen.